Yaşayannar, angıları var nica işlesinnärvMoldovada, taa sık aşırıya giderlär. Bu problema taa çok gençlerin arasında karşı geler. Kimi insannar çalışȇrlar açıklamaa kendi iniţiativaları ki yardım etmää kendi küüyün ilerlemesinä.
Moldovada var çok prolema, angıların beterinä bitki yıllarda migraţiya proţesi ilerleer. Statistikaya görä, Moldovadan aşırıya hergün 137 insan gider. Erli kuvetlerin temsilcileri söleerlär, ani bu baalı ekonomikanın durumunnan, korupţiyaylan hem başka sebeplerlän. Bunun için da 1999-cu yıldan beeri Moldovada yaşayannarın sayısı aazalȇr. Taa sık devlettän aşırıya genç insannar giderlär. Bu problema var Rȇzenı küüyündä dä. Migraţıya biraz aazalsın deyni, küüyün yaşayannarı türlü tekliflärlän çıkȇrlar. Onnarın biri Serdjiu Gurȇu. 1998-ci yılda o kendi baamsız kurumunu açtı. Bu kurum zanaatlanȇr ekologiya uurunda gençleri terbietmäklän, onnarı naturayı korumaa üüretmesininnän hem üüreder gençleri taa aktiv olmaa. Bu kurumda iş vererlär yufka kolaylıklarlan insannara. Orada aşçı kurslarını açtılar. Kurslardan sora insannarda kolaylık islemää var. Onnar ihtärlara türü imekleri yapȇrlar, “Eco-Rȇzeni” baamsız kurumun başı Serdjiu Gurȇu annattı neçin o insannara yardım eder.
SERDJİU GURȆU, “Eco-Rȇzeni” cümnä kurumun başı: “ İlkin isteerim söleyim, ani bän inanȇrım bu kurumun innnara lääzımnıına. Bu işi bän 15 yıldan zeedä yapȇrım. Ne plana koyȇrız yapmaa gelecektä, hep yardım getirecek insannara. Bizim cümnedä var çok problema. Örnek gibi, 30 genç insan yufka kolaylıklarlan yok nicä olsunnar cümnenin payı gibi hem işlesinnär. Biz vereriz onnara bölä kolaylıı. Hem da görärkän, ne biz yapȇrız, diişiler insannarın bakışları, bizä deyni bu önemli”.
Kosteştı küüyünä 2019 yılda gençlerin baş kasabası statusunu verildilär. Küüydä çok gençlik merkezleri var. Onnarın arasında: sport merkezi, biblioteka, neredä kompyuterlär var hem da saalık merkezi. O zanaatlanȇr gençlerin seksual terbietmesinnän. Merkezin işçileri şkolada üürenicilerä lekţiyararı geçirerlär. Primarın yardımcısı Andrey Ţurkan nışannadı, ani çoyu şkolacılar gelerlär onnara küüyä üürenmää. O söledi, ani primȇriyä bu uurda yazdı çok proekt, onnarı şindän sora giriştirdilär. En büük grant, angısını onnara verdi, baalı gençlerin arasında erendeki iniţiativa için fondunnan.
ANDREY ŢURKAN, Kosteştı küüyünün primarın yardımcısı: “Kosteştı küündä 12 bin insan yaşȇr. Onnardan 2700-zü genç. Çoyu gençlär zanaatlanȇrlar sportlan. Bizdä var türlü sekţiyalar: dzüdo, futbol, güreşmäk. Var stadion, agısını düzerlär. İlk erdä bizdä gençlär durȇrlar. Bunun için da bän sayȇrım,ani bizä bölä üüsek titulu verdilär”.
Problema, angısınınnan karşı gelerlär Kişkȇrenı küüyün yaşayannarı, iş erlerin yoksuzluu. Bunun için gençlär kendi küüyünü brakȇrlar. Gıskȇ aylesi Amerikadan Ana tarafına döndüynän, istedi açmaa kendi ekonomika kurumunu küüydä. Onnar açtılar bir oteli, neredä turistlär, angılar küüyä gelerlär, var nicä yaşasınnar hem milli imeklerini daatsınnar.
VALENTİNA GISKȆ, Etno-turistik merkezin başı Kişkȇrenı k.: “Bizim Etno-turist merkezimiz açıldı Evropa grantların yardımınnan. Biz düşündük, ani bu islää ideyä da yaptık kendi proektimizi. İdeya bizä geldi, açan biz aşırıdaydık da istedik naşeysä küüydä açmaa. Bizdä turistlär türlü devletlerdän vardı: İtaliyadan, Poloniyadan, Rumıniyadan, Ukrainadan, Franţiyadan, Almaniyadan. Sıcak karşılȇrız hepsi musaafirleri”.
Valentina Gıskȇ küüylülerä kendi nasaatlarını verdi.
“İsteerim hepsinä sölemää, ki korkmasınnar çekettirmää naşeysä. İlkin, bu islää o insannara, angıları brakmȇȇrlar kendi küüyünü, kendi aylelerini, ihtiar ana-bobalarını. Eer bir kimsey aşırıda bulunarsa, ko düşünsün, ani bölä ideyalar insannara yardım edeceklär, onnar taa tez evä döneceklär”.
Moldovada var çok grant programaları, angıları yardım ederlär insannara kendi ekonomika kurumnarını açmaa.
