Moldovanın çiftçileri korkȇrlar, ani bu yıl sıcak kış havasından sora bereketin sayısı aazalacek. GRT kanalın korrespondenti Zinaida Kanţır barabar ekspertlärlän aaraştırdı bu durumu.
Bu kışın üüsek temperaturalar şüpelendirer çiftçileri. Okadar kahırlanmaa diil lääzım, sölerlär çirtçilik bakannıın uzmannarı. Onnar sık giderlär kırlara, neredä kontrol ederlär durumu.
“Büünkü günä isteerim sölemää, ani büümnär bulunȇrlar dinnenmäk durumunda, havaya görä büüyerlär biraz, da onar almȇȇrlar çok nemnik. Onun için durum taa diil pek kötü. Ama hep okadar lääzım nemnik , açan başlayacek hava yısınmaa. İki — üç kırda, neredä güzlüklär büüdülär taa zeedä, nekadar lääzım bu vakıda, sıra geldi bu tarlalarda enidän ekmää başka kulturaları. Bizim başçalar hem baalar ii geçirerlär kışı, onnara deyni taa kötü durum, neçinki onnar taa çok nemnik alȇrlar, angısı toplanȇr kışın”, — annattı Andrey Dimitroglo, Gagauziyanın Çiftçilik bakannıın başı.
Bu yıl kışın ilk iki ayın temperaturası hep ölä niceydı 2015 yılda, nışannadılar Komrat meteostanţiyasında. Uzmannar her afta kontrol ederlär topraan nemniini, da sölerlär, ani fermerlär diil lääzım pek şüpellensinnär, ani yok nemnik.
“Diil lääzım korkmaa, ani güzlüklär donaceklar, korkmaa lääzım ozaman, açan pek büük ayaz birdän olacek. Sentäbr ayından dekabr ayınadan düştü 150 milimetra nemnik. Bitki kontrolä görä topraan içindä var 75 mm nemnik. Ne kurȇr 81 proţent. Lääzım sölemää, ani nemnik taa var erdä onun için, ani dumannar vardı hem çiskin havaydı. Koşullar iidilär, büümnär hem güzlüklär ii geçirsinnär deyni kışı”, — haberldi Tamara Çeban, Komrat meteo izmetin başı.
Çiftçilik uurunda ekspertlär sayȇrlar, ani sıcak havalar kötü belli edeceklär kendilerini büümnerdä. Maasus güzlüklerdä etişmeer nemnik, da bu var nicä getirsin ona, ani güzlüklär hastalanaceklar. Ekspertlerin laflarına göra bölä hava diil sade Moldovada, ama Rusiyada da, Ukrainada da. Bu şüpelendirer, neçinki bereketin aaz olması — büük problema. Lääzım yaasın makar 15-20 santim nemnik. Çiftţi çorbacılıkların başların laflarına görä eer ileri dooru da olmarsa yaamur, yada kaar, bereketin sayısı iisilecek.
Çadır –Lungadan çiftçi kurumun başı Sergey Gonçar nışannadı, ani büünkü hava koşulları şüpelendirerlär.
“Büün lääzım suuk olsun, ki büümnär dinnensinnär. Onnar büün, nicä dä insannar, annamȇȇrlar ne olȇr, stress halında bulunȇrlar. Nemniin yokluu hep ölä kötü belli eder kendini bunda. Taa dayanȇrız, ama ileri dooru da bölä gidärsä, bilmeerim, nicä çıkacez ilkyazdan. Bän baktım başka dolaylara, merkezdä yakın Kişinöva durum taa kötü”, — söledi çiftçi.
Nicä nışannadılar çiftçilik bakannıında, büün çoyu fermerlar alatlamȇȇrlar sigortalamaa kendi büünmerini türlü olaylardan. Sebep buna sigortanın üüsek paası.
“Çitçilerimiz sigortalȇrlar kendi tarlalarını hem başçalarını pek siirek. Bu baalı onunnan, ani pek paalı sigorta, makar devlet gider onnara karşı da verer subsidiyaları. Ama hep okadar paalı”, — annaştırdı Gagauziyanın çiftçilik bakannıın başıAndrey Dimitroglo.
Gagauziyada bu yıl güzlüklärlän ekili 35 bin ektar, 7 bin arpa, 3 bin raps. Baalar kaplȇȇr 5 bin ektar, meyva başçaları da 3 bin. Hava durumunu gözledän uzmannarın prognozlarına görä büük ayın bitkisinädan hava pek diişmeyecek. Gündüz yısınacek +10 gradusa kadar, gecä düşecek -5-9 gradusa. Yaamur hem kaar yamayacek.
