“Gagauz halk türkülerindä – insanın eceli gösterili” — bölä sayȇr Beşgöz küüyünün yaşayanı Mariya Stoyanova.

Gözäl, keskin, taman türkücülük için uygun ses yıllarlan kaybelmemiş. Bakmayarak yaşlarına Mariya Stoyanova ii tütȇr aklısında çok halk türkülerin laflarını hem havezlän onnarı çalȇr. Bu karı, ne da sıra gelmedi geçirsin, türkücülüktän hiç bir zaman atılmadı. Kızkana, nıcä ozamannar geçarmişti, o çok sıra çalmış garip türkülerini düünnerdä. Büün dä, bakmayarak ona, ani Mariya Födorovna kendisini kısmetli sayȇr, türkülär angılarında zor, zetlän dolu ecel için annadılȇr, onun canına en yakın hem en sevgili.

MARİYA STOYANOVA Beşgöz küüyünün yaşayanı:

«Mamu onu beenmedi

Beni ona vermedi.

Nändan hereyi geldi

Bir aşırılı çocuk.

Mamu onu pek beendi

Beni ona o veri.

Üç aydan da soracıım,

Mamu dolaşmaa geldi.

Tokat aşırı sordu

“Nicä yaşaman kızım?”

Utanmaktan bän dedim:

“İslää benim yaşamam”.

İçeri da bän girdim,

Aalamaa da çekettim

Ozaman mamu annadı

Kabaatını tanıdı».

Mariya Stoyanova duudu 1935 yılda. O ii tutȇr aklısıda ikinci dünnä cenk yıllarını, açan Sovet Birliin askerleri Bucak topraklarını «faşistlerdän» kurtardılar. Derin iz Mariya Stoyanovanın canında braktı «kara» kırk altı. O şükür eder, ani onun aylesi aaçlık zamanında kimseyi kaybetmedi. Bu zor vakıdı geçirdiktän sora, Mariya Stoyanova 5 klass başarȇr da Beşgözün  kolhozunda işlemää başlȇȇr.

MARİYA STOYANOVA Beşgöz küüyünün yaşayanı: «Ozaman kolhozda tırtıl büüdärdilär. Biz uşaktık. Paklamaa gidärdik. Açan taa büüdüm, oldum zvenyevoy. Sora başladım insanı sıralamaa işä. Brigadirlär beni beenärdilär, sayardılar. Bilärdim kiyat. Çekidä işledim harman vakıdında».

18 yaşını tamannadıynan Marıya Födorovna evlener. Kocasınnan Dmitriy Stoyanovlan 4 yıl yavkluluk etmişlär.

MARİYA STOYANOVA Beşgöz küüyünün yaşayanı: «O gözäl adamdı, balabandı. İslää insannardılar, islää çocoktu. Bän pek islää yaşadım adamımnan».

Aylelerindä 4 uşak duȇr: 2 kız, iki da çocuk. Bilä eşinnän 50 yıl yaşamışlar.  Şindi, bakarak artık, geridä kalan yıllara M.Stoyanova söleer, ani o kısmetli bir insan.

MARİYA STOYANOVA Beşgöz küüyünün yaşayanı: «Uşaklarım saa. Syȇrlar beni, gelerlar dolaşȇrlar. Ban kısmetli olmaydım etişeceydim mi bu yaşadan? Kaç sıra ölümdän dondüm. Olmedim. Taa yaşȇrım».

Mariya Stoyanova küçük oolunnan yaşȇȇr, kalan uşakları aşırı devletlerevdä daalıştılar, dolaşmaa analarını 2-3 sıra yılda geleerlär. Mariya Stoyanova söleer, ani evdä yalnızça kaldıkça, sık türkü çalȇr. Сanı sıkıldıynan, garip türkülerini  brakıp, şen türküleri çalmaa başlȇȇr.

MARİYA STOYANOVA Beşgöz küüyünün yaşayanı:

«Şu Kopkuyun bozları

Ne gözäldir kızları.

Maavidel boncukları

Şokeldel çocukları.

Şu Çadırın bozları

Ne kabarık kızları.

Maavidel boncukları

Gramotnıy çocukları».

“Halk türküleri diil lääzım unudulsunnar”- sayȇr Mariya Stoyanova. O büük havezlän çalȇr türküleri herbirinä kim bununnan meraklanȇr hem var neeti onnarı koorumaa hem ötää dooru tanıtmaa. Kendi en sevgili türkülerini, bu hatırlı kaarı, GRT kanalın jurnalistlerinä da seslendirdi hem meraklı olayları kendi yaşamasından annattı. Programma “Onnar bizä örnek”, angısının baş kahramanı Mariya Stoyanova Beşgöz küüyündän, ȇfira orak ayın 4 saat yarım ona avşamnen çıkacȇk.

 

Tekst: V.Keman, A.Terzi, video:S.Georgiyev, montaj:T.Kazaku