Sıcak imekleri, kabledilän Gagauz Erindä kanona görä, liţeylarda hem gimnaziyalarda hepsi üürenicilär iyerlar. Ama imek hazırlamak sisteması işlemää başlasın deyni üüretim kurumnarın öndercileri türlü etapları geçerlar. Bu iş, imek mallarını satın almak için, tenderların geçirilmesindän başlȇr. Netürlü belli edilerlar kampaniyalar hem netürü kontrol ediler imek malların kalitesi, angilarını onnar okullara getirerlar, aaraştırdı Valentina Kerman.

Maasuz kompyuter prgramasında üüretim kurumnarı yazȇrlar lääzımnı bilgileri hem imek malların listesini. Bu bilgileri kabledip kurumnar, angıları isterlar bu tenderda paya almaa giriştirerlar bu programaya infrmaţiyayı mallar için, onnarın kalitesi için hem ne en önemli belli ederlar herbir malın paasını. Programa kendisi ayırȇr katılan eknomika agentlerin sayısından onnarı, kim kendi malları içi en küçük paayı kurdu. Bundan soran maasuz komişşaya bakȇr sertifikatları, er onnar uyarsaydılar lääzımnı standartlara liţey ya gimnaziya bu ekonomika agentlerin birisinnän annaşmayı imzalȇr, annadȇr Komrattakı G.Gaydarjinin aadına maasuz komissiyasının başı Lidiya Dimova.

“Bizim var kriteriylarımız angılarına göra kararı kablederiz. Bizim için ömenli ki imek malları MD yapılsinnar, büüdülsünnär. Elbetki bizim için taa uygun işlemää o ekonomika agentlerinnän, angılarını biz artık çok yıl bileriz, ama bu programaylan herkeret bölä olmȇr”. 

“Ekonomika agentleri angılarınnan biz işleriz bilerlar ani biz sert kontrlü götüreriz”, — söler L.Dimiva.

“Malları kabledärkana onnarı kontrol eder liţeyımızın medik izmetçisi  hem brakeraj komissiyanın azaları. Er biz bemnärsaydık malların kalitesini biz onnarı hiç maşinadan da indirmeriz, çevireriz geeri. Bu yıl busuy olay taa olmadı, ama geçän yıllar biz vardır akt yazdıık. Bizim okulumuz hem taa birkaç okul Gagauziyadan hem Moldovadan aalaştık ekonomika agentin işinä da çikrdık onu bu izmettän”.

İmek malların zeedesini G.Gaydarjinın aadına liţeyına ekonomika agentleri Gagauz erindän getirerlar. “Bizä taa yakışıklı işlemää kurumnarlan angıları yakında bulunȇrlar”,-açıklȇr L.Dimova. Ama kimi sıra erindeki kompaniyalar tendera katılarkana kendi malları için üüsek paayı kurȇrlar.

“Gagauz erindä var ekonomika agenti, angısı sıır yaansı satȇr. Biz bileriz neredä onun boynäsı bulunȇr, var nasıl gidelim görelim koşulları, ama tendera katıldıynan bu ekonomika agenti yaanıya üüsek paayı kurdu da taramadı onu. O beşincii erdäydi, onun önündä taa 4 ekonumika agenti iisik paalarlan yaanı için”.

Herbir okul tenderları imek malların satıl alması için geçirer kendisi. Butakım hep bir ekonomika agenti var nasıl tarasın bir liţeyda, ama taratsın öbüründä. Süt mallarını G.Gaydarjinın aadına liţeyına getirer gagauz erindä bulunan kurum, S.Koroglunun aadına gimnaziyasına sa kurum Kişinövdan. Hep oradan gimnaziya zarzavatları da kableder. S.Koroglunun aadına gimnaziyasının öndercisi Anna Botoşan urgulȇr, ani kimi sıra ekonomika agentleri annaşmada belli edili kuralları kullanmȇrlar.  Kişinövdan kompaniyalar aftada 2 sıra malları getirsinnär lääzım, ama kimi seret bunu bir sıra yapȇrlar. Bu beterä gimnaziya menüyü sırasıncasına yapamȇr.

“Bu durumda bizä sıra geleri iki günün menülarını erlerinnän diiştirmää. Er getirmediysaydılar yaanı hem zarzamat vakıdında, ama varsaydı süt malları biz bu gün süt günün menüsünu hazırlȇrız, yarına sa yapȇrız bulgur lokmaylan hem salata türlü zarzavatlardan. Yok ne yapalım, çözeriz problrmayı çünkü uşakları mutlaka doyuralım läzım”, — annattı Komrattakı S.Koroglunun aadına gimnaziyasının öndercisi Anna Botoşan.

İşlemää mi ötää dooru eknomika agentlärlän, angıları kuralları dooru kullanmȇrlar osaydı işlämemää mi nnarlan kararı kabledeer üüretim kurumun administraţiyası. Er annaşma bozularsaydı enidän tender için haberleneer. Da genä kompyüter programası belli edecek o ekonomika agentlerini angiları hazır malları en küçük paaya satmaa. Bir uşaan payına gelän sıcak imenin paasu gündä 10,80 ley kurȇr. 2019-cuu yılda bu neetlerä Avtonomiyanın büdjetindän 19 milllon leydän zeedä verildi.

 

tekst: Valentina Kerman